KOSAKATA DIMADURAID – Arèya’ 20 macem nyamana gheḍḍhâng ḍâlem bhâsa Madhurâ. Ngangoḍâdhân parlo tao apa, apa’an tatengnger bân manfaat tong-sèttongnga?
Salaèn ngangoḍâdhân, sabâgiyân para maos tanto ampon bânnya’ sè onèng ponapa’an nyamana gheḍḍhâng ḍâlem oca’ Malaju otaba bhâsa Indonesia.
Laèn bhâsa tanto laèn sebbhudhânna. Nyamana gheḍḍhâng ḍâlem bhâsa Madhurâ kèrana lebbi ghenna’ ètèmbhâng bhâsa Indonesia.
È bâbâ rèya pan-bârâmpan jhâjhârbâ’ân ngèngèngè nyama, macem tor manfaaddhâ gheḍḍhâng.
1. Gheḍḍhâng sabhâ
Gheḍḍhâng sabhâ malolo bâḍâ empa’ macem. Èngghi ka’ḍinto, sabhâ tabâr, sabhâ ambung, sabhâ linḍân, tor sabhâ jhilbhâk.
Maos Laènna: 10 Macemma Perrèng ḍâlem Bhâsa Madhurâ
1.1 Sabhâ tabâr
Bujuddhâ gheḍḍhâng sabhâ tabâr abâk kènè’, masaghi empa’, nyaman sèksèk kaghâbây karèpè’ otabâ kella padhâddhi kolek.
1.2 Sabhâ ambung
Arajâ’ân sakonè’ bân sabhâ tabâr. Kolè’na abâk mapotè. Bâḍâ sè ngoca’ gheḍḍhâng kosta. Biyâsana ekakan bâriyâ otabâ kella ghâbây kolek.
1.3 Sabhâ jhilbhâk
Rajâna paḍâ bân sabhâ ambung, sakèng olè’na abârna konèng. Manabi èkella, rassana bâḍâ cèlo’na.
1.4 Sabhâ linḍân
raja abak mamocot, manabi sampè’ towa è bhungka, kolè’na bellâ. Artèna, manabi molonga jhâ’ sampè’ panyolo, maksoddhâ ajjhâ’ sampè’ towa è bhungka.
Sakadhâr tambâ’ân, oca’ solo panèka aropa’aghi oca’ amaḍu; anḍi’ ḍuwa’ artè: solo towa è bhungka, sareng solo artè tèra’; èsolowè artèna ètèra’è.
5. Gheḍḍhâng bisusu
Tanḍhâna jhâ’ gheḍḍhâng jârèya gheḍḍhâng bisusu, kennèng toraè ḍâri bhângon bân kolè’na.
Bhângonna gheḍḍhâng bisusu mabungkol tapè apaddhu empa’, kolè’na abâk matèpès.
Bâḍâ sè ngoca’ gheḍḍhâng teppong. Polana bilâ è dhâ’âr rassana abâk neppong; bârâmma rassana teppong? Èngghi tapè manès ta’ mara teppong. Mon tao ka rassana buwâna mantègâ sè massa’, èngghi para’ paḍâ’â pon!
Maos jhughân: Pagi’ Alas Bakal Daddi Kottha, Kottha Bakal Daddi Alas
6. Gheḍḍhâng emmas
Bhângonna gheḍḍhâng emmas dhi-kadhiyâ gheḍḍhâng bisusu, sakèng kènè’, para’ kènè’a parana, arajâ’ân sakone’ ban gheḍḍhâng cabhul.
7. Gheḍḍhâng cabhul
Mon tao ka bhungkana gheḍḍhâng cabhul, bhungkana panḍâ’ mabâ, tapè buwâna ngalèlèt bân ngaremmot. Bhângon buwâna kènè’ bungget. Ḍâlem oca’ Malaju, gheḍḍhâng cabhul panèka èkoca’ pisang seribu.
8. Gheḍḍhâng dhulâng
Arghâna gheḍḍhâng palèng larang èngghi lerres gheḍḍhâng dhulâng. Bhângon buwâna paḍâ sareng gheḍḍhâng bisusu, sakèng kolè’na atebbellân tor alanjhângan sakonè’.
Sè para’ paḍâ’â polè bân gheḍḍhâng maddhu, sakèng alanjhângan sakonè’. Orèng Jhâbhâ ngoca’ pisang raja.
Sabâgiyân orèng Madhurâ bâḍâ sè ngoca’ gheḍḍhâng paka’. Polana rassa abak mapaka’, ta’ paḍâna gheḍḍhâng maddhu; cè’ manèssa tor cè’ lemma’na.
9. Gheḍḍhâng masan
Ètemmo ḍâri ro’omma, ro’omma gheḍḍhâng masan abâk nyengngèt ka èlong. Bujuddhâ kadhiyâ gheḍḍhâng bisusu, sakèng ta’ lempo, alias akorosan.
10. Gheḍḍhâng moseng
Kolè’na mèra, lempo bân bunnek. Bâḍâ sè ngoca’ gheḍḍhâng cèlèng. Gheḍḍhâng panèka kennèng kaghâbây tambhâ kalalakè’an. Carana, ḍhâ’âr sareng aèng maddhu nga’-anga’.
Baca Juga: 27 Indikator Perempuan Cantik Menurut Orang Madura
11. Gheḍḍhâng binorun
Moḍillâ gheḍḍhâng binorun akadhiyâ gheḍḍhâng sabhâ tabâr, sakèng abâk malanjhâng.
12. Gheḍḍhâng bighi
Gheḍḍhâng panèka, para’ sakabbhinna orèng tao ka bhângonna buwâ tor bhungkana. Saè kaangghuy camporanna rojhâk ma’lè lètho’.
Lambâ’, jhâmanna Nippon (Bâlândhâ), ca’èpon rèng kona, kabâḍâ’ân cè’ laèbbhâ. Saèngghâna gheḍḍhâng bighi tekka’ la bânnya’ bighina, èyokep pas èḍhâ’âr bâriyâ.
14. Gheḍḍhâng palotan
Bârnana bhiru sakèng abâk makonèng. Ḍâ’-paḍâ’â bân gheḍḍhâng lomot.
Artikel lain: Filosofi Pèrèt Kanḍung, Sebuah Tradisi Upacara Adat di Madura
16. Geddhang lomot
Abârna bhiru bân malanjhâng. Rèng-orèng bâḍâ sè ngoca’ gheḍḍhâng biru.
17. Geddhang osok
Rajâ. Lanjhâng. Akorra èkolop otabâ ghuring ka teppong. Nyaman kèya mon ekolek. Cè’ lemma’na!
18. Gheḍḍhâng canḍhi
Ḍâ’-paḍâ’â bân gheḍḍhâng osok, sakèng akorosan. Manabi èkolop, ḍhâ’ârânna bâk makomel.
Gheḍḍhâng canḍhi jhughân paḍâ bân gheḍḍhâng sabhâ tabâr tabâ sabhâ ambung, biyâsana èkaghâbây kolek.
19. Gheḍḍhâng tanḍu’
Konèng malanjhâng, sèpat bujuddhâ paḍâna tanḍu’na kèbân; abak malekko’.
20. Gheḍḍhâng jhâbâ
Biyâsana bânnya’ èjhuwâl neng è swalayan-swalayan, anyama Pisang Sunrise. Samangkèn bânnya’ orèng è Madhurâ namen gheḍḍhâng sunrise panèka polana larang.***
Respon (3)