PANGKÈNG SASTRA, DIMADURA – Saloka Madhurâ bânnya’ ongghu. Langkong jhârna’ ngèngèngè ponapa’an macemma saloka, paramaos dimadura kèngèng ngoladhi neng è buku “Saloka tor Parèbhâsan Madhurâ” sè èyajhum sareng salèrana Kartosoedirdjo terbi’ taon 1919.
È bâbâ panèka 29 Contona Saloka Madhurâ ḍâlem bughu Angghidhânna Kartosoedirdjo 1919, èsalèn sareng salèrana Tadjul Arifien R kantos èserrat polè sareng redaksi dimadura.id kalabân ngaghem èjhâân sè anyar kadhiyâ è bâbâ ka’dinto.
1. Aora’ kabâ’ atolang bessè
Parèbhâsanna orèng sè talebât kowât. (Kapprana orèng ora’na lemmes tor ta’ koko (ta’ kowât) mara kabâ’; dhâddhi mon orèng ora’na mara kabâ’, tanto jhâng kowâdhân ḍâri rèng-orèng sè kappra).
2. Aobu’ ḍuwâ’
èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè ella lebbi ḍâri satèngnga tombu, otabâ ella towâ. (Obu’ ḍuwâ’ artèna obu’na bârna ḍuwâ’, potè bân celleng, iya arèya orèng sè la molaè obân; dhâddhi ella towâ)
3. Aop-raop taè
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè bhirâng otabâ ḍâlem kabâḍâ’an malo.
4. Aotang rassa
Artèna: anḍi’ otang dhusa ḍâ’ orèng laèn.
5. Ana’ satella’
Parbhâsanna ana’ nèng sèttong (nongghâl)
6. Ana’ mandhi parana
Èkoca’aghi ḍâ’ na’-kana’ sè ta’ anḍi’ taretan, ana’ nongghâli; para’ paḍâ’a artèna bân nomer 5.
Kapprana orèng Madhurâ mon alakè binè abit ta’ anḍi’ ana’, laju nyarè ḍhukon, rè-sarèyan otabâ mènta sarana bân sasarat, bâḍâ sèanadaâr ḍâ’ makam karamat nyo’on ana’.
Torkaḍhâng kabenḍherran pas katekkan sajjhâna, anḍi’ ana’ ongghu; jârèya sè ènyamaèn ana’ mandhi parana.
7. Ana’ potona rèng ngènom mènnya’ bâjhâ
Èbhâsa’aghi ḍâ’ orèng ron-toronna orèng jhubâ’ân. Noro’ kaparcajâ’anna orèng Madhurâ, ca’na mon orèng ngènom mènnya’na bâjhâ, kajhubâ’ânna toron ka na’-potona.
8. Acan sapèkol
Parbhâsanna ra-rusu sè alatlat ta’ katara, otabâ pangghâbây jhubâ’ sè bâratta san-kassannaghi, ta’ katara ḍâ’ pangrajâ.
9. Acolo’ ḍuwâ’ / Amowa ḍuwâ’ân
Artèna orèng sè ta’ kennèng èparcajâ oca’na, marghâ sègghut lècèk. Laèn è colo’, laèn è tèngka.
Amowa ḍuwâ’ân maksoddhâ para’ paḍâ’â bân acolo’ ḍuwâ’, sakèng biyâsana èkoca’aghi ka orèng sè anḍi’ ḍuwâ’ bâbâtek ta’ bhâghus, èkaparcajâ so kancana sèttong èngan rèya, ka kancana sè laèn èngan rowa.
10. Acèthak ḍuwâ’
Èkoca’aghi ḍâ’ ka orèng sè alora orèng kaḍuwâ, dhâddhi pakèbu, ta’ tao sè kemma sè masthè ètoro’ parèntana.
11. Arèya’ cèngkol
Ca’-oca’anna orèng sè èta-pèntaèn ta’ aberri’â—co-ngocona ka kancana.
12. Arabâs jhâlân
Salokana orèng alalamaran.
13. Arebbhu’ jhuccong
Artèna arebbhu’ aḍâ’; èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè salang sellek otabâ salang rebbhu’ terro ennengnga è aḍâ’.
14. Arkatta mara katkat (katkat ngonḍhu nanggher)
Èkoca’aghi ka orèng kènè’, orèng mèskèn otabâ orèng ta’ kowât, sè jul-jul pangatèrrona.
Katkat rèya sabhângsa bân cekcek, tao ngabâng; mon nèngghâ’ ḍâ’ ka’-bhungka’an, lajhu ḍhu-onḍhuwân, ra’-mara’a sè ngonḍhu kaju sè ètèngghâ’i. Ella bhârang tanto, jhâ’ katkat ta’ kèra kellar maonḍhek bhungka sè èyonḍhu jâreya.
Parbhâsan rèya paḍâ artèna bân ca’-oca’an “Katkat ngonḍhu nanggher arompi”. Artèna kantha rompi, ḍâri aḍâ’ katon beccè’, ḍâri buḍi jhubâ’.
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè katonna anghuyyâ kantha orèng soghi, nangèng sanyatana enjâ’; otabâ pa-apa sè ta’ sabenḍerrâ.
15. Akantha lanḍu’ ngennèng ka taè
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè pangoca’na jhubâ’, masèdḍhi ḍâ’ orèng sè katèbhânan.
16. Alèsan ghulâ abugghik mèmbhâ
Salokana orèng sè mon ḍâ’-aḍâ’na oca’na becce’ (manès cara ghulâ), nangèng mon la mongkor pas jhubâ’ (paè’ cara mèmbhâ).
17. Akantha olar biraso
Èkoca’aghi ḍâ’ kerrogghâ orèng tèḍung sè her-aherra cè’ kajâna.
18. Akantha ghâlâghâs katonon
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè anḍi’ bâbâtek lako kasusu otabâ ḍâ’ napsona orèng sè lekkas lèpor.
19. Akantha apoy ḍâlem sekkem
Èkoca’aghi ḍâ’ bâlât, sè nyokot laonan otabâ ḍâ’ napsona orèng sè abit ta’ dhuli lèpor.
20. Akantha patè’ ka’adḍhângan tètè
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè pakèbu pèkkèr otabâ bhingong.
21. Akantha mendhem ghenjhi
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè tatèngkanna dâk-mardik, rak-marèk, mara sè ghilâ.
22. Akantha bu’-tambu’ (tep-kotep) cellot (lempong)
Èkoca’aghi ḍâ’ sorowan sè abit otabâ sè taḍâ’ kettosanna (bâsana); taḍâ’ tongghâng bâlina.
23. Akantha ajâm ngèrremmè
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè parappa’na anapso, rak-marèk, dâk-mardik, mak-ngamèk.
24. Akantha macan abuḍu’ân
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng ghenḍhâk, pareppa’na asèdḍhiyân, pegghellân.
25. Akantha potèna tellor
Salokana orèng sè abâsânna beccè’ atèna (alem), nangèng sanyatana jhubâ’.
26. Akantha pètè’ ngatèla’è sèka’
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè talebât tako’. Bisa kèya èkoca’aghi ḍâ’ ka orèng sè panakot, tako’an; bâḍâ rèya tako’, bâḍâ rèya tako’.
27. Akantha sèka’ nyabut pètè’
Èkoca’aghi ḍâ’ partèngkanna orèng sè ce’ ghâncangnga bilâ nemmo sè nyaman. Sasat para’ paḍâ’â bân monyèna saloka: “Mara jhâjjhâlâng nemmo dhâmar”.
28. Akantha malèng kasèyangan
Èkoca’aghi ka orèng sè abâsanna ènga’ orèng tako’, marghâ abâ’na ngèra, jâ’ bâḍâ orèng tao ḍâ’ salana otabâ dhusana.
29. Akantha jhuko’ ka’asadhân aèng
Èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè talebât mèskèn kakorangan sanḍhâng pangan.
Saka’ḍinto 29 Contona Saloka Madhurâ ḍâlem bughu angghidhânna Kartosoedirdjo. Malar moghâ karaddhuwâ tor agibhâ manfaat. Salam…
