Sambungan… Amaèn Ḍum| Bagian 1
“Ka’… Ka’…! Torè bhubhâr ḍhimèn. Torè ongngang lu sapèna. Bhuru Ka’ Esso lok-ologhân, ajhâghâ’ân, ca’na sapèna mancal ka bârâ’ lao’, tamparra bâḍâ sè ngerra’.” Marsèya binèna, ngènḍing ngonè’èn Hamid ka ghârḍu.
Ta’ acaca ini itu, Hamid ghâbâl, jhâghâ sakalèngaḍâ’ nyèncèng sarongnga, ḍing-tabhârinḍing berka’ ka kanḍhângnga. Binèna nyosol è buḍiyânna.
“
Malèng! Malèng! Malèng!
“
Sowarana Hamid cè’ lantona. Sèngko’, Kè Musa bân Sudâhlan jhujhuk apencar, molè ka bengkona bâng-sèbâng ngonè’è toḍi’, arè’, bussri sè anḍi’ bussri. Sè dhinèng Rèno abhiluk ka dhâlemma Kè Asroyo.
“Hamid, Kè.. Hamid, sapèna èpakalowar ongghu pon,” ca’na Rèno, abherri’ tao Kè Asroyo jhâ’ tongarra sapèna Hamid bâḍâ sè ngerra’, buru ka bârâ’ lao’.
“Siah! Ambu ra jhâ’ lako amèlèr. Sèngko’ lèmpo la, lagghuna tang sapè manna taḍâ’ pakanna. Sèngko’ tèḍunga lu,” Kè Asroyo ta’ parcajâ.
“Ongghuwân, Kè! Manabi samangkèn nèka ongghuwân. Sapèna Hamid èpakalowar malèng ongghu, pon.” Rèno maḍâpa’ sambi aḍângâ’, tanḍhâ jhâ’ abâ’na acaca ta’ aghellâr, ta’ amèlèr.
“Abbâ abbâ.. Ongghuwân ongghu bâ’na, Rèn? Ḍu kan iyâ apa Hamid jarèya! Rèng towa ècokoco, mon la èlang ongghu mara jarèya, pas anganga’a!”
Kè Asroyo ènga’ ka abâ’na, sèla ècokoco ngongngang Hamid ka bengkona, ca’na kamalèngan, berka’ taker ngangsor, o-taona kèng lècèghân, pas ghi’ ègurup èpanèngkong amaèn ḍum. Haha..
Kè Asroyo ka ḍâlem sakejjhâ’ ngala’ gulu’ ka kamarra, pas jhujhuk ngènḍing bân Rèno ka bengkona Hamid.
***
“Satèya malem Satto Bâghi, bhenḍer malèng buru ka bârâ’ lao’. Kèng ta’ makala, sè laèn bâḍâ sè ngambâ’ è morlao’. Sabâgiyân èntar agâ-jâgâ è Nong Pèkol, sabâgiyân noro’ sèngko’ ka Bhut Jhuruwân è morlao’, sabagiyân polè sosol ka Lombâng. Tako’, tako’ paburuna sapè ghellâ’ rowa kèng tèpo. Sènga’ kèng la èyambâ’ pikep è morlao’ pas èghibâ ka morḍâjâ, ka Lombâng.”
Satèbhâna ka bengkona Hamid, ta’ bânnya’ rembhâk, Kè Asroyo jhujhuk ngator bâgiyân jâgâ ka rèng-orèng sè la akompol sabellunna. Rammè ongghu. Aghâriyungan. Ghâ-tatangghâ sè nolongana nyarè paḍâ dâteng kakabbhi.
“Kan iya apa, Mid, tao lècèk sakalèyan, ta’ èparcajâ saomorra. Tegghu’ jârèya panastèssa orèng kona. Ma’ mon bâḍâ orèng lèbur, pareppa’na amaèn, nemmo bhâ…sè congocowa.” Sabellunna mangkat, Kè Asroyo ghi’ sempat mabâli copa ka Hamid. Haha..
“Sudâhlan pèmpèn è Nong Pèkol. Dhika Pat, Supat, orèngè sè bhâkal mangkat ka Lombâng. Dhika, dhika, dhika, bulâ bân Kè Musa noro’ bulâ ka Bhut Jhuruwân bârâ’ lao’.” Sambi adhuding ka Kè Musa, bâ’-dhibi’ bân sakanca’an, Kè Asroyo tegghes ngator panglima.
***
Sudâhlan bân sakanca’an mangkat ka Nong Pèkol. Lambâ’ ca’na orèng Dhisa Jhennang, asta sè bâḍâ neng è Nong Pèkol aropa’aghi bhuju’ panyerghu’. Nyerghu’ nèyaddhâ orèng sè anḍi’ kalakowan jhubâ’.
Dhâddhi Sudâhlan bân sakanca’an ta’ mèlè kennengan laèn polè, jhujhuk ngambâ’ malèng—ta’ ollè bâḍâ sè akasa’—neng è bâbâ’ânna kajuwân rajâ, teppa’ è morlao’na bhungkana polay sè bâḍâ è seddhi’na Bhuju’ Syeikh Ghunong Pèkol.
“Lu’ ellu’ ghâllu! Ma’ bâḍâ sè ngopèr, kaḍu’! Ella ella, aghâjâ’ laèn bhâi ḍâgghi’. Satèya rèya ta’ èntara aghâjâ’.”
Man Thoyyib molaè akasa’ kaaḍâ’. Ta’ abit pareppa’ abâ’na ngèrsèt ka bhungkana polay, bâḍâ sè ngalto’ ka kopèngnga. Bâlikèr celleng mara oto’ kalèpat.
“Jhâ aghâjâ’, e.. Pola na’-kana’ rèya mènta pèles kopengnga, ya. Arèya èntar nyarè sapè, ngambâ’ malèng, kana’! Ambu ambu lu jhâ’ amèlèr.”
Sudâhlan masènga’ ka bhârengnga. Maènga’ jhâ’ abâ’na ongghuwân ngambâ’â sapèna Hamid. Pola-pola ongghu èghibâ buru ka ghâḍiyâ. Pola-pola ghi’ ta’ jhâu parana, malèngnga èngghâl lèbât nonton sapè tèbhâ èkennèng serghu’ Bhuju’ Syeikh, bhuju’ panyeḍḍut.
Seppè. Taḍâ’ saot. Man Thayyib bân Sudâhlan ambu ta’ akasa’ polè. Taḍâ’ sè tao ḍâri ḍimma paḍâtengnga bâlikèr ghellâ’.
“Bâ bâ bâ bâ.. Ellu’ ghâllu,” sè nyamana Man Thayyib akasa’ polè, “jhâ’ amèlèr, kana’.. Marè bâlikèr, ma’ pas bighina pao karè rèya, ha!?”
“Ambu na, Man. Jhâ’ ko’-nako’è, kaulâ ta’ tako’ ka dhin-dhâdhin, manabi ka olar otabâ orèng sè ghi’ oḍi’, pola èngghi, kodhu bâḍâ bâtèrra maskè sakonè’,” Rèno nyaot. Ta’ latèn.
“Bâ.. èrèken aghâjâ’ engko’ bân bâ’na, Rèn? Arèya’ bâlikèrra, arèya’ pellogghâ, aghilir merrè ka kopèng bân ka ḍâi,” Man Thayyib nyaot sambi matao bhârâng sè merrè ka abâ’na.
“
Cepplass.. Cepploss.. Pyaarrr…
“
“Aḍḍhuh!! Rengngè’na bânnya’ ongghu, è,” Sudâhlan ghânteng pacepplas bân Sudâhli, alè’na. Bettès bân mowana èkaromo’ rengngè’.
“Bâ’na korang jhâmona, Lan.. Li.. Jhâ’ engko’ ya’ taḍâ’ rè ya.. Taḍâ’ rengngè’ ber-ngaber nyèddhing ka kolè’,” nyaot sè Rèno.
Saejjhâm. Ḍuejjhâm. Ebbhun sajân santa’. Monyèna jhângkrèk bân olar è bhut-ombhut sajân rammè. Sakejjhâ’ agghi’ adân sobbhu.
“Arèya kol barampa la, kana’? Masè ta’ kèra lèbat ḍiyâ jâ’ malèngnga. Satèya Satto Bâghi, buruna malèng pagghun ka bârâ’ lao’. Maḍḍhâ kah abâli bhâi,” Man Thayyib ngajhâk molè.
***
Laèn è Ghunong Pèkol, laèn polè kabâḍâ’ânna Man Supat bân sakanca’anna sè ngambâ’ neng pasèsèr Dhisa Lombâng. Ta’ nemmo pa-apa. Ghuna ollè cellep. Pèra’ nangalè ombâ’ ngalesser. Sapolo orèng abâli coma bâriyâ.
“Taḍâ’ pa-apa, Cong! Anèko pèra’ ollè pènang bân bhâko, nangka sakerra’. Ollè tanang bân soko, mata mancella’,” ca’na Man Supat ka Sudâhlan satèbhâna neng è ‘kona Hamid.
“Paḍâ, Man! Bâ’-abâ’ân sakanca’an pèra’ èntar makanè rengngè’ ka Nong Pèkol. Ta’ onèng kadhiponapa, bhâ’ bâḍâ’â kabhâr ḍâri Kè Asroyo è Bhut Jhuruwân!? Rèng ka’ḍissa’ pajhât paburuwânna malèng, èmot samangkèn nèka malem Satto Bâghi. Mènorot parèmbhun, kodhuna malèng buru ka gu’essa’,” Sudâhlan nyaot sambi atanya, pola-pola sè laèn bâḍâ sè ollè kabhâr ḍâri bârâ’ lao’.
Èsep. Kabbhi paḍâ ngètèk asella nèsèr ka Hamid bân binèna. Molaè ghellâ’ abâ’na gut-margut ta’ aghuliyân, ngantos kabhâr, ngantos pangabellâssèpon Allah, pola-pola kalabân du’ana, sapèna bisa ètemmo bân abâli. Ènga’ ka lèmpona abâ’na bân lakèna sè ta’ bu-ambu ngarè’ sabbhân arè tello kalè. Atharang. Ajhemmor.
Ta’ tao panas ta’ tao ojhân, nèmbhârâ’ nèmor pagghun alarong nerrak sajjhâ sè bhârenteng. Ḍâlem pèkkèrra, bilâ la rajâ, sapè ghânèka èjhuwâlâ èkabelliyâ ghulkas bân tibhi. Terro ḍâ’-paḍâ’â bân tatangghâna sè laèn, sè pon ta’ ambhu nompo manabi pèra’ nèngghuwâ pèlm.
***
“
Ḍinna’ Nè’ Nong… Ḍinna’ Nè’ Nong…
Lanjhubârâ’… Lanjhutèmor…
Sapè Èlang Ya’ Ètemmo…
Ḍinna’ Nè’ Nong…
“
Kè Asroyo bân Kè Musa temmo ngombâr ḍâri bârâ’ lao’, atanḍâ’ sambi ngèjhung bân asorak. Nyambi kabhâr:
“
Sapèna Hamid salamet!
“
“Hamid, Hamid! Sapèna ètemmo, Hamid! Ètemmo Kalèbun Monto’, Pa’ Saterrak. Sakèng iyâ, kantha biyâsana, ambhu tebbhus ca’na! Malèngnga mènta saèbu lèma’, sajuta satengnga. Bârâmma?” Kè Asroyo maḍâpa’ kabhâr sambi ngoddhi nyobâl Hamid.
Pajhât kapprana, è sa-dhisa è Songennep, sapè sè èlang pas ètemmo pajhât ambhu tebbhus ka sè ngèco’. Ca’na opana malèng sè nonton sapè. Ca’na pèkkèr, ma’ ḍu ma’ bisa, jhâ’ sè ètonton bannè anḍi’na, ma’ pas mènta tebbhus ka sè anḍi’. Haha..
“
Alhamdulillah…!
“
Hamid asokkor bân binèna. Maskè ambhu tebbhus, Hamid cè’ pèragghâ.
“Ella mayu’ pas mangka’ nyarè pikep, Lè’. Ta’ usa pamolè polè sapè jarowa, jhujhuk mayu’ pas jhuwâl ka Sar Sattowan. Bhâ’lin pas ka gulkas bân tibhi. Sakarèna pas kaghâbây salameddhân, nèsèr rèya rèng-orèng sè nolongè nyarè,” oca’na Hamid ka rajina.
“Teppa’ ca’na Kè Asroyo, oḍi’ rèya paḍâna orèng Amaèn Ḍum, amaèn eccos sè ca’na rèng morḍâjâ. Hahahahaa… “
“
Ḍum!
“
[]
