BUBUNGAN, FAKTA UNIK–Bârâmma’a lèburrâ, arkèolog Kroasia nemmo tompo’anna bâto abhângon jhâlân neng è ḍhâsar Tasè’ Mediterania, teppa’ è mongghing lao’na pantai Kroasia.
Omorra bâto jâreya ra-kèra pèttong èbu (7.000) taon. Dhinèng lanjhâng otabâ lèbârrâ ra-kèra 4 mèterran. Sangka’anna orèng-orèng ḍissa’, dhullu bâriyâ, temmowan aropa tompo’anna bâto jâreya toman dhâddhi lorong.
Kabâḍâ’ânna tacèccè’ cellot tasè’. Sa’ellana ètalèktèghi, ètemmo, jhâlân jârèya ongghuna bât-lèbâdhânna maghârsarè Hvar Kona bân Polo Korcula sè tapèsa.
Jhâlân jârèya kabhenḍerrân bâḍâ neng è situs Neolitik sè tasèllem è Soline. Dhinèng Soline, dhullu bâriyâ, aropa’aghi polo ghâbâyân, situssa bhuru ètemmo kèya, taon 2021 sè tapongkor.
Aḍhâsar ollèna Mate Parica nalèktèk ngangghuy analisis citra satelit, Soline èkataowè bâḍâ è sakobheng kennenganna aèng è Korcula.
Carètana, arkèolog lulusan Universitas Zadar Kroasia jârèya ngoddhi no’-ngono’è angghebbhânna orèng-orèng è ḍissa’ jhâ’ bâḍâ jhâlân ghâbâyânna manossa neng è ḍhâsar tasè’.
Maos Jhughân:
- Banyak Tumbuh di Madura, Ternyata Ini Nama Latin dan Manfaat Buah Leng-malengan
- Rangrang Oreng Lebur Nyerrat Gaguridan Ngangguy Basa Madura, Arapa?
Mate Parica atotoran jhâ’ abâ’na ngoddhi nyèllem ka ḍhâsar tasè’ abhâreng kancana. Ma’ tao-tao nemmo gheḍḍhung ḍâri bâto è ḍâlem tasè’, ra-kèra 4-5 meter ḍâri dhârât, teppa’ neng è ḍhâsar Tasè’ Adriatik Mediterania, Kroasia.
“Ra-kèra empa’ sampe’ lèma mèterran ḍâri dhârât. Bâ’na yâktè tao bârâmma Kabâḍâ’ân neng è ḍhâsar tasè’, possa’ bân cellot,” totorra Parica, kadhiyâ èpaongghâ detikedu, 15 Mei 2023.
“Bâkto ètemmo, jhâlân jârèya katopowan cellot cè’ tebbellâ,” èmbuna.
Ontongnga jhâlân jârèya pagghun bhâghus maskè katopowan cellot bân toman èlèbâdhi ombâ’-ombâ’ rajâ saabiddhâ èbuwân taon.
Pagghun bhâghussâ jhâlân jârèya polana bâḍâna polo-polo sè jhekjhek neng è seddhi’na; è sakobhengnga.
“Ta’ paḍâna kabânnya’an bâgiyân Mediterania laènna, ḍâèra rèya salamet ḍâri ombâ’ rajâ polana bânnya’na polo è sakobhengnga, saèngghâ jhâlânna ta’ rosak,” jhârna’ Parica nerrangngaghi kabâḍâ’ânna.
Maos Laènna:
- Macemma Ranḍhâ bân Parèmbhunna
- Pasera se Nemmo Aqua?
- NASA Prediksi Asteroid Tabrak Bumi Lagi Tahun 2046, Pas Hari Valentine!
Anglèbâdhi Bânnya’ Ahli
Bânnya’ ahli sè noro’ nalèktèk pokpara nè-anèyan bâbâ tase’ rèya. Èyantarana para ahli ḍâri Museum Dubrovnik, Museum Kottha Kastela, Universitas Zadar, Museum Kottha Korcula, bân pan-barampan bhântowan ḍâri fotografer so tokang sèllem.
Para tokang nalèktèk sè kasebbhut saroju’ jhâ’ jhâlân bân kampong-kampong neng è Soline sè tatopo rowa èpajhâghâ buḍhajâ Neolitik Hvar sè toman neng-enneng è Adriatik tèmur.
Sakabbhinna kampong jârèya èbitong ra-kèra la bâḍâ molaè taon 4.900 sabellunna Masehi (SM).
Ma’ bisa tao? Bhuktèna, kaju sè bâḍâ è kennengan jârèya, nalèka ètalèktèghi ngangghuy analisis radiokarbon, asèlla nodhuwâghi jhâ’ kaju jârèya ella bâḍâ molaè 7.000 taon sè tapongkor.
Mala’an, para ahli nemmonè kampong bâbâ tasè’ laèn sè para’ paḍâ’â bân Soline, teppa’ neng olowanna polo, ra-kèra 4 kantos 5 meter è ḍhâsar tasè’.
Bâḍâ polè sè nemmo artefak Jhâman Bâto, paḍâna kapak ḍâri bâto, bhirâng bân fragmen-fragmen pangorbhânan laènna sè aropa rancangan pakakassa orèng lambâ’.
Bhârâng-bhârâng jarèya nodhuwâghi, mango’a, orèng-orèng è kampong se bhuru ètemmo ca’na perna neng è jâḍiyâ sampè’ mampo aghâbhây jhâlân. ***
Artikel rèya ollèna nyalèn bhâsa ḍâri paotinganna detikedu. Ngèrèng maos artikel DimaduraID neng è Google News. Mator sakalangkong..
Respon (4)