Sèmo Bhâsana Orèng Masra’aghi Mantan Lakè’ Bâkto Ghâbây

DIMADURA.ID – Bâḍâ ghâbây tanto bâḍâ sèmo. Bhâdhân kaulâ sadhâjâ, langkong-langkong bângaseppo è Madhurâ, tanto kodhu onèng kadhiponapa sèmo bhâsana orèng masra’aghi mantan lakè’ bâkto ghâbây (karjâ).

Sè èmaksod sèmo èngghi ka’ḍinto anḍhâp asor otabâ tatakramaèpon sola tèngka nalèka apol-kompol sareng orèng bânnya’, saè tèngka lako otabâèpon kebbi’ tèrdhâ’na caca (carana abhânta, ca’èpon rèng Madhurâ bâgiyân bârâ’).

Manabi ta’ onèng ka sèmo, tanto bhâkal apangghibât ta’ saè ḍâ’ rèng bânnya’ sè rabu ḍâ’ ghâbây.

Mèla ghâpanèka, bhâdhân kaulâ apangrasa parlo maḍâteng conto sèmo bhâsana orèng tèmpo ngater otabâ masra’aghi mantan lakè’, nyopprè bhâsa sè èyatorraghi tèmpo ghâbây ta’ ngonjhâng ghellâ’na orèng.

Sèmo bhâsa panèka aropa piḍâto (sambutan) bhâsa Madhurâ sè bhâdhân kaulâ tokèl ḍâri buku angghidhânnèpon Prof Abd Sukur Notoasmoro, Panduman Basa Madura.

Namong sabellunna maongghâ conto teks piḍâto, ngèrèng talèktèghi ḍhimèn tarèka è bâbâ ka’ḍinto, mènangka onḍhâghân sopajâ pamèyarsa jhughân junèl nyerrat piḍato dibi’.

a. èssèna piḍâto

Èssèna piḍâto ponapa bisaos tanto ta’ bhâkal nyèngghâ ḍâri anthat è bâbâ panèka.

1. Salam sareng salawât ḍâ’ kanjeng nabbhi.
2. Pojjhâ pojhi ḍâ’ Gustè Allah.
3. Mator sakalangkong ḍâ’ para rabu, bhâlâ tangghâ sareng laènnèpon.
4. Nyo’on sapora èngaṭasèn sadhâjâ kahèlabhân sareng kakorangan, antaraèpon: tor-ator, pangladhin, tatakrama tor laennepon.
5. Nyo’on sambhung du’a kasalameddhân mantan dhunnya kantos ahèrat.
6. Panotop sareng salam.

b. bhâsana piḍâto

Bhâsana piḍâto neng è sèmo tanto mabi bhâsa tèngghi. Namong saka’ḍinto kodhu èpaḍâpa’ kalabân okara majjhâ saos, nyopprè sè mèrengngaghi ngartè èngghâl ponapa sè èkacaca.

Ngènjhâm bhâsana Prof Sukur Notoasmoro, bhâsana piḍâto kèngèng ngangghuy plastik bhâsa. Plastik bhâsa sè èmaksod èngghi ka’ḍinto bhâsa lalonget, bhâsa sè aghânḍhu’ sastra khas Madhurâ.

Akadhiyâ saloka, parèbhâsan, bhângsalan tor laèn samcemma, saèngghâ piḍâto ghellâ’ kapèyarsa lembu’ tor lèbur mongghu ḍâ’ rèng sè mèreng.

c. carana apiḍâto

Orèng apiḍâto panèka mabi mayèttong pèkkèrannèpon ḍâ’ ponapa sè èḍhâbuwaghi, paennengnga bhâdhân jhekjhek jhâtmika kantos kaoladhân anḍhâp asor, ta’ angghâ’ macalonga’.

Salaènna ka’ḍinto, langkong saè manabi kennengngannèpon paḍḍhâng katèngal mongghu sadhâjâ para rabu.

Ta’ kèngèng ru-kabhuru, jhughân ta’ saè manabi laon ghâllu’. Ḍhâbuwâghi kalabân jhârna’ antarana lèrè bân nyarèng.

d. tarèka ḍâlem teks piḍâto

Kadhiyâ ampon èjhârbâ’âghi è attas, lumbrâèpon, teks piḍâto kaangghuy sèmo kodhu aḍhâsar ḍâ’ kaèdâ bhâsa Madhurâ sokkla.

Saè sabellunna ḍâpa’ ka bâktona, talèktèghi ḍhimèn teks piḍâtoèpon, ponapa èssèna ampon sèsèp tor ta’ mongkèr ḍâri sèmo ponapa bhunten.

Ponapa plastik bhâsa otabâ lalongèttèpon ampon lerres angghuyânna. Rakèra bisaos, piḍâto ghellâ’ èngghâl ta’ andhâddhiyâghi para rabu bhusen tor caremmet. Ponapa abit otabâ panḍâ’ ghâllu’.

Tarèka-tarèka è attas ghâpanèka kèrana kodhu ghi’-ghighi’ ghân sakonè’. Nyopprè kodhu sabbhâr tor ghu-ongghu, parmèla sèmo ḍâlem ghâbây èsto bannè ghâghâjâdhân.

e. contona teks piḍâto

È bâbâ ka’ḍinto mènangka conto rèngkes teks piḍâto bhâsa Madhurâ nalèka masra’aghi mantan lakè’, èserrat kalabân èjhâ’ân Sarasèhan 1973, ètokèl ḍâri buku angghidhânnèpon RP Abd Sukur Notoasmoro, “Panduman Basa Madura“.

Assalamu ‘alaikum Wr. Wb.

Parjugaepon ngereng areng-sareng padha asokkor dha’ ajunannenon Guste Allah se Maha Agung se ampon aganjar kane’madan dha’ badan kaula sadaja kantos kengeng agin-panggin dhalem semo are mangken ka’dhinto.

Mator sakalangkong dha’ taretan bisan se ampon narema badan kaula sabarundhut dhalem kabadha’an jembar panggaliyan, ekembari sareng panganggep tor pangesto se sakalangkong nyennengngagi.

Badan kaula sabarundhut ta’ manggi okara se pas-ngeppas ngombi essena dhadha. Dhari sakalangkong bungana abâ’, sagunong ana’ babandhinganna.

Panyabis are mangken ka’dhinto, aropa’agi rentengannepon kadaddiyan dhari bakto se tapongkor.

Saponapa bulan se tapongkor, badan kaula sabarundhut ampon kengeng edi dhari bala kraba e ka’dhinto (otamaepon mas/bapa….) kaangguy metthek kembang petthedan se badha e ka’dhinto.

Alhamdulillah, are samangken ampon tekka hajat. Badan kaula sabarundhut badhi masra’agi kembarannepon.

Martabat malathe sareng gaddhing taba kananga, eyajuma daddi dhu’ remmek.

Badan kaula pasra gulu bungkol, moga etarema’a kalaban kaestowan, etarema’a kadi pottrana dibi’, dhu’ remmek, moga aro’omana bala kraba sadajana.

Namong jugan parlo ekagali, otamaepon sareng Mas/Bapa’ … …, badhaepon kacong badan kaula ka ‘dhinto ta’ erenggane sareng arta, ta erenggane sareng emmas barleyan.

Namong badan kaula sareng babu’na ta’ cokba se masenga’ dha’ ka kacong, aropa babulangan, “abantal omba’ asapo angen, abantal syahadat asapo iman”, malar moga teptep daddiya rerengganna e dhalem anglajari kaodhi’an.

Dhu’ remmek kadhuwana, tanto ta’ cokba badhi tapanggi sareng omba’ tor angen. Sanaossa kadi ka’dhinto, malar moga syahadat sareng iman angghâl daddiya bantal tor sapo’na.

Saka’ḍinto. Manabi pamèyarsa terro ḍâ’ teks piḍâto otabâ sambudhân sè langkong jhârna’ kaangghuy acara ghâbây otabâ karjâ, èyatorè onḍdhu (klik) link è bâbâ panèka.

>>> Download Teks Piḍâto

Kadhiyâ kacathet dalam buku “Panduman Basa Madura”, angghidhân RP Abd Sukur Notoasmoro, ghâpanèka Naskah Pidato kaangghuy karjâ (ghâbây).