PANGKÈNG SASTRA, DIMADURA – Badan kaula aromasa ja’ banget parlona saloka tor parebasan Madura paneka nojju kasampornaan masalah pandhidhigan e nagara Indonesia, langkong-langkong e Songennep Madura. Mela gapaneka, arassa barenteng badan kaula kaangguy nokel saloka tor parebasan dhari anggidanna Kartosoedirdjo ka’dhinto, nyoppre daddiya sala settong panduman e dhalemanna aguna’agi basa Madura.
Buku serrattepon Kartosoedirdjo se eyanggit taon 1920 ka’dhinto, badan kaula eparengi salerana Tadjul Arifien R menangka budayawan Songennep. Namong kabidan se epanggi aksarana ampon bannya’ se ta’ bisa emaos.
Dhari ka’dhinto, salerana abalangajai nyerrat olang kalaban eja’an asel sarasehan taon 1973 ka’angguy magampang dha’ paramaos dimadura.
Serratan se esalen pole kalaban ta’ ngoba oca’ tor okara se ekera’agi ngoba dha’ arte’epon se ekamaksod sareng se ngarang kabidan.
Kalaban badhana edi dhari salerana, badan kaula nokel kaangguy epraoncarragi dha’ paramaos lebat bar-kabar media paneka– ekala’ gan sapolo saloka.
Tantona, e dhalem tolesan ka’dhinto gi’ badha se korang samporna tor korang nyamporna’agi, badan kaula nyo’ona sapora tor nyoppre ekagali.
KLIK: BAB SABELLUNNA (SALOKA 01-10)
11. Areya’ cengkol; ca’-oca’anna oreng se eta-pentae ta’ aberri’a.
12. Arabas jalan; salokana oreng alalamar.
13. Arebbu’ juccong; artena arebbu’ adha’; ekoca’agi dha’ oreng se salang sellek otaba salang rebbu’ terro ennengnga eadha’.
14. Arkatta mara katkat (katkat ngonḍhu nangger); ekoca’agi ka oreng kene’, oreng mesken otaba oreng ta’ kowat, se jul-jul pangaterrona.
(Katkat reya sabangsa ban cekcek, tao ngabang ; mon nengga’ dha’ ka’-bungka’an, laju dhu-ondhuan, ra’-mara’a se ngondhu kaju se etengga’i. Ella barang tanto, ja’ katkat ta’ kera kellar maondhek bungka se eondhu jareja).
Parbasan reya padha artena ban ca’-oca’an “Katkat ngondhu nangger arompi; artena kantha rompi, dhari adha’ katon becce’, dhari budhi juba’ ; ekoca’agi dha’ oreng se katonna anguyya kantha oreng sogi, nangeng sanyatana enja’ ; otaba pa-apa se ta’ sabendherra.
Akantha landhu’ ngenneng ka tae; ekoca’agi dha’ oreng se pangoca’na juba’, maseddhi dha’ oreng se katebanan.
MAOS JUGAN:
- Saloka Kona: Kabajengnganna Tao Nolong Aba’na
- Saloka Kona: Tadha’ Reng Gantheng Apola
- Saloka Kona untuk Orang Madura Perantauan
15. Alesan gula abuggik memba; salokana oreng se mon dha’-adha’na oca’na becce’ (manes cara gula), nangeng mon la mongkor pas juba’ (pae’ cara memba)
16. Akantha olar biraso; ekoca’agi dha’ kerrogga oreng tedhung se her-aherra ce’ kajana.
17. Akantha galagas katonon; ekoca’agi dha’ kakarebbanna oreng se kasusu otaba dha’ napsona oreng se lekkas lepor.
18. Akantha apoy dhalem sekkem ; ekoca’agi dha’ balat, se nyokot laonan otaba dha’ napsona oreng se abit ta’ duli lepor.
19. Akantha olar biraso; ekoca’agi dha’ kerrogga oreng tedhung se her-aherra ce’ kajana.
20. Akantha galagas katonon; ekoca’agi dha’ kakarebbanna oreng se kasusu otaba dha’ napsona oreng se lekkas lepor.***