Dalam setiap bahasa, termasuk Bahasa Madura, terdapat konsep antonim yang membantu kita untuk memahami perbedaan makna kata.
Artikel ini akan mengulas beberapa contoh antonim berpasangan dalam Bahasa Madura, yang memberikan gambaran tentang kekayaan kosakata dan nuansa dalam bahasa tersebut.
Melalui artikel ini, paramaos dimadura dapat mengeksplorasi kedalaman makna dan keunikan Bahasa Madura. Berikut ini sekerat oretan anggota Komunitas Abdhi Dhâlem Sumenep, Utsman, tentang “Antonim Berpasangan”.
Antonim Apasangan
È ḍalem kabâḍâ’ân rè-sa’arè, bhâdhân kaulâ sareng panjhennengngan segghut mangghi’i ca’-oca’ apasangan sè ma’nana tabhâlik (antonim), akadhi ḍâlem okara:
(1) Sè nèngghu addhuwân tembhung ka’ḍissa’ sanget bânnya’na, lakè’-binè’, towa-ngoḍâ, paḍâ alek-sellek.
Oca’ lakè’ tabhâligghâ oca’ binè’, oca’ towa tabhâligghâ oca’ ngoḍâ. Oca’ sè kadhi panèka ènyamaè antonim. Manabi ḍuwâ’ oca’ kasebbhut èghuna’aghi areng-sareng èsambhât antonim apasangan.
Neng è maghârsarè Madhurâ bâḍâ kabiyâsa’an, manabi aghuna’aghi oca’ apasangan sè ma’nana tabhâlik (antonim apasangan), pasangan oca’ ghâpanèka ta’ kèngèng èbhâlik. Manabi èbhâlik, kapèyarsa’anna dhâddhi korang saè—sanaossa artèna samè, akadhi:
(2) Sè nèngghu addhuwân tembhung ka’ḍissa’ sanget bânnya’na, binè’-lakè’, ngoḍâ-towa, paḍâ alek-sellek.
Parkara sè kadhi panèka otamana kaangghuy antonim apasangan sè ampon ta’ èpangghi ka’ḍimma sè kabidhân (ngâḍâ’ân); ka’ḍimma sè pongkasan (moḍiyân), ḍâri sakèng talèbât bânnya’na, otabâ talèbât segghuddhâ (li-bâliyân), akadhi:
(3) Cong, ajjhâ’ pèra’ ka bâra’ ka tèmor bhâi, arowa tolongè anomma arao’ perrèng.
Èyatorè bhânḍhingaghi sareng okara:
(4) Cong, ajjhâ’ pèra’ ka tèmor ka bârâ’ bhâi, arowa tolongè anomma arao’ perrèng.
Oca’ ka bâra’ ka tèmor ghâḍhuwân maksod orèng sè ta’ ghâḍhuwân lalakon, namong ajhâlân lè-ngallè kennengngan; bisa ḍâri bârâ’ ka tèmor otabâ sabhâligghâ.
MAOS JHUGHÂN:
10 Kata-kata Inspiratif Pilihan Para Tokoh Tasawuf
Oca’ ka bâra’ ka tèmor panèka sè biyâsa èghuna’aghi è maghârsarè, bânnè ka tèmor ka bârâ’.
Bidhâ manabi ampon èpangghi ka’ḍimma sè kabidhân tor sè pongkasan, akadhi:
(5) Lè’, jhijhirraghi perrèng arèya ḍâri tèmor ka bârâ’, sè palèng panḍâ’ sabâ’ mor-tèmor, marèna jarèya sè lanjhângan, sampè’ taḍâ’.
(6) Mara akompol sè afotowa, sè kènè’ è aḍâ’, sè rajâ è buḍi.
Ḍâri to-conto è attas, pasangan antonim sè saè akadhi seppo-anom (bânnè: anom-seppo).
- Èyatorè ghi’-ghighi’ ca’-oca’ è bâbâ panèka:
- rajâ-kènè’
- towa-ngoḍâ
- bârâ’-tèmor
- ḍâjâ-lao’
- attas-bâbâ
- kangan-kacèr
- olo-onjhur
- konco’-bhungkèl, tor laèn samacemma.
Pandhuman ka’angghuy nantowaghi oca’ sè kabidhân tor sè pongkasan è ḍalem antonim apasangan aḍasar kabiyâsa’an è maghârsarè otabâ pamangghi-pamangghina orèng seppo.
Kadhi ponapa ca’-oca’ è bâbâ panèka?
ondhur-ḍâteng, ponapa ḍâteng-ondhur?
Sekian. Lebih luas paramaos bisa secara mandiri mengeksplorasi beberapa contoh antonim berpasangan lain dalam Bahasa Madura dan coba rangkai menjadi sebuah okara.
Bagaimana? Betapa khazanah kosakata bahasa Madura cukup kaya, bukan! Contohnya adalah “Antonim Apasangan”. Keberadaannya mencerminkan nuansa kontras pemahaman tentang kehidupan sehari-hari.
Kekayaan kosakata dan keragaman bahasa Madura memberikan kesempatan pembelajaran yang mendalam tentang budaya dan menjadi modal pemikiran masyarakat Madura pada khususnya, juga untuk warga Nusantara dan dunia secara umum.
Saka’ḍinto. Malar moghâ artikel panèka dhâddhiyâ tambâna pangaonèngan paramaos tor bisa mèghunanè ḍâ’ bhângsa, langkong-langkong kaangghuy majhenno literasi bhâsa Madhurâ. Mator sakalangkong!
