PANGKÈNG SASTRA, DIMADURA – Sahramo abalangaja majang ka polo-polo sakobennga Songennep kantos dha’ morlao’na tana Jaba. Hal ka’dhinto ejalane kaangguy nyokobi pangoreban tor kasamporna’an odhi’na bine sareng na’-potona.
Bila mosem nembara’ teba, ta’ burung aba’na kodu dhep-adhebban moso guntor ngakaratap e tengnga sagara. Gageddhap lat-jiladan e attas paraona se ajal-gunjalan.
Sabatara, robiyana e bengkona arabat pottrana se gi’ kene’ tor kasohor ce’ mellerra. Saepul nyamana.
Pasera tatanggana se badha e disa se ta’ oneng ka Saepul. Tengka gulina mosse’, balessek, talebat masola. Ebuna, gasek ngakan guringnga bibir tatanggana. Sabban are ta’ tobang ngalodhu’ pamanglona bannya’ oreng.
E settong bakto, Saepul epakon ebuna kaangguy ngobange buja tor samacemma kabutowan dhapor.
“Enja’ tang ana’ rowa pajat padhana tep-kotep cellot onggu,” saodda embu’na, ngaromong sambi neggu’ dhadhana ngadhebbi babategga Saepul.
“Enja’, mon tang ana’ rowa. Sabban erosoro oreng towa, mapeggellan malolo. Areya’ dala para’ ashar gi’ ta’ dhapa’,” saodda, taker aejjaman ebuna se ngantos Saepul le-melle.
Dhari jau, Saepul etangale ajalan le-lere. Se nyamana soko, ajalan sambi nandu’-nadu’ rebba e kangan ban kacerra.
“Ba’na baramma, Na’? Ma’ lebur enga’ jareya. Maju’ ja’ pate mellak ka caca, Cong. Kaneserre reng towana,” oca’na embu’na, ta’ busen se maenga’ ka Saepul.
“Kaula tapanggi ca-kanca. Pas esoro ja’ duli paleman,” Saepul nyaot, ta’ apangrasa ja’ aba’na kalero.
“Ba iya, koduna ba’na lekkas mole. Ba’na esoro le-melle, banne esoro entar amaen. Apa pole manyaman ator-catoran e dhissa’. Ella onggu ba’na,” jawabba embu’na kalaban mata mandellik sopaja Saepul ta’ acangnga’.
**
Mon eyabassagi, pola tengka gulina Saepul gasek korang paraddu monggu tatanggana. Salaen ta’ pate bajeng entar ngaji ka langgar, Saepul gasek caccelan ngala’ dhi’-andhi’na kancana.
“Na’ kana’ rowa gampelan. Kadhang lit-julidan reng bine’,” oca’na tatanggana se badha e temor lao’na romana.
Anangeng, tatanggana tadha’ se bangala ngabala ka reng towana, tako’ seddi tor marosak tale bagussa atatangga.
Sahramo sareng robiyana seggut acabis ka kyae-kyae se badha e Kottha Songennep kantos ka Tana Jaba. Anyo’on petodu sopaja pottrana epaguli atena daddi na’-kana’ se bagus tatakramana.
La-balana Sahramo sareng taretanna robiyana ta’ hu-ambu se maenga’ sopaja pottrana sambi pangajiyagi. Otamana sabban dhapa’ ka katerbi’anna.
Sahramo gun aonggu’z sabab aba’na ngakowe ja’ aba’na dibi’ ta’ pate lancar maos Qur’an.
“Paggun ta’ kera duli nyokot. Mon reng towana dibi’ ta’ sambi aterakat. Powasae ban pangaji’i sabban mare abajang se lema bakto,” pessenna balana dibi’.
***
E settong bakto, samolena dhari Polo Kangeyan, Sahramo erabuwi ru-guruna pottrana ka compo’na.
Saongguna guruna banne gun sakaleyan tanduk kaangguy tapanggi reng seppona. Nangeng gasek ta’ apanggi. E laen bakto, guru kasebbut dhateng pole. Reng towa bine’na kateppadan ta’ kalowar roma. Sahramo kateppadan buru dhateng majang.
E palemperra romana, para ebu guru kasebbut apareng oneng tojjuwanna namoy kaangguy tor-mator ngengenge kadiponapa Saepul.
“Nyo’ona sapora, Bu. Badha ponapa enggi saenggana penjenengan sadaja tanduk dha’ kennengan ka’dhinto? Ponapa budhu’ badan kaula ngalakone parkara juba’ e sakola’an,” Sahramo mokka’ petanya jung adha’agi. Aba’na ce’ kobaterra.
“Diggal ja’ giba seyal. Abdina alonggu kaangguy asilaturahmi tor badha bak-rembak kene’ se kodu eyatorragi,” saodda guruna.
“Enggi, nyo’ona sapora manabi kennenganna ka’dhinto bak rombu tor sella’,” rajina Sahramo nolonge nyambit.
“Padha bai sareng e compo’, Bu,” jawabba guru padha saleng mamaba.
“Abdina alenggi ka kennengan ka’dhinto, aparenga oneng, ja’ pottrana panjennengan seggut ta’ maso’ ka sakola’an. Sake’ ponapa badha kapardhuwan se laen?”
Ngeding kabar paneka, binena Sahramo takerjat, asabab sapaonengan aba’na dibi’. Potrana gasek menta sango baja laggu kaangguy asakola ban dhateng baja na’-kana’ laen mole.
“Bunten, Bu. Budhu’ dan kaula mangkat sabban are ka sakola’an,” saodda Sahramo, mator kabadha’an se saongguna.
“Enggi, manabi kadipaneka, artena pottraepon jennengan ta’ dhapa’ ka sakola’an. Nangeng ka kennengan laen.”
Lebbi saejjam abidda, ru-guruna Saepul namoy, acareta kabadha’an e sakola’an kantos kabbi padha bubar.
“Sakalangkong atas rabuna, nyo’ona sapora ta’ nemmo panapa neka,” ca’na Sahramo.
***
Sahramo napet dhadha, ngedingngagi peyatoran dhari ru-guruna sakalo’anna Saepul.
Robana reng towana mendhar, aromasa ecokoco na’ potona. Ta’ lanjang careta otaba oca’, reng towana ngala’ bu-kebbu posapo lente.
“Duli olok, Saepul!!” Saodda Sahramo terro taowa kajujuranna Saepul.
Saepul se gi’ buru mole dhari amaen jujuk etanya’agi gus-bagus. “Dha’ enja gallu, Cong. Sengko’ badha parlo,” ca’na Sahramo.
“Ba’ bendherra ba’na gasek ta’ maso’ ka sakola’an ban la’-ngala’an barangnga ana’na tatangga?” Sahramo atanya, le-lere.
“Ca’epon pasera ka’dhinto, Pa’!” Saodda Saepul. Ngalenga, esanggu reng towana ta’ tao.
“Baddiyanna, tengkana ba’na enga’ jareya!”
“Ba’na entar dha’ emma ma’ bisa ta’ asakola, Cong!”. Sahramo atanya sakaleyan laggi’.
Saepul nondhu’ ta’ nyaot. Eppa’na ngabas robana akaton abak matako’.
“Bunten, ca’epon pasera, Pa’.” Jawabba Saepul pole, ngoddiya lecega ka reng towana.
Pyar!!!! tanangnga eppa’na dhapa’ ka pepena.
“Kaula toju’ e barung, Pa’.” Saodda sambi’ kalowar aeng mata. Apangrasa aba’na pajat kalero.
“Korang ajar onggu ba’na, Cong!”
Pyarrr, pyarrr, pyarrr !!!!
Sambi ngoja Saepul, Sahramo neggu’ posapo lente. Tatanggana padha kalowar dhari romana, ngedhing sowara na’-kana’ kene’ acerreng sakajana sambi nyo’on asapora. Asapora!
Saepul epapeyar-peyar ban eppa’na kantos bettessa badanna ban tanangnga beddhengan kabbi.
Saepul nyo’on sapora sapora kantos ajanji ta’ ngolangana pole kasala’anna aba’na.
“Kaula ajanji ta’ ngolangana pole, Pa’.” Saodda, sambi’ nanges arassa sake’an kabbi.
****
Sahramo saongguna ta’ mangga mokolan tor ngokom ana’na dibi’. Tape aba’na ta’ terro pottrana ta’ enthos daddi oreng mon ta’ asakola, apa pole pas andhi’ tengka ta’ bendher e budhi are.
Sela aba’na ta’ daddi pa-apa, pola na’-potona me’ pola daddi reng molja. E dhalem pekkeranna, aba’na tang-sasangsang nyare pangoreban, alako berra’. Ngarep kaodhi’anna pottrana daddi na’-kana’ se molja.
“Pajat ta’ gampang onggu daddi reng towa se bisa arabat mateppa’ guli tengkana na’-poto.” Serrona e dhalem ate.
Sahramo enga’ dha’ ka aba’na dibi’, gi’ kene’na, gasek ta’ atoro’ oca’ ka babulanganna reng towana.
“Ma’ tengkana aba’ lamba’ noron ka na’ Poto,” karettegga Sahramo dhalem atena. Apangrasa kasta.
“Aba’ lakar gasek nyake’e atena embu’.”
Saenggana, lamba’ reng towa dhuwa’na Sahramo seggut aromasa astaba, malo, tor todhus ka oreng laen ngatela’e aba’na.
“Sapora abdina Guste,” serrona Sahramo e dhalem atena, apangrasa aba’na andhi’ dusa raja ka reng towana.
NB: Cerpen di atas, yang dalam bahasa Madura disebut carpan (carèta panḍâ’), ditulis dengan ejaan hasil sarasehan 1973.
*) Fendi Chovi, babar e Songennep. Lebur nganggit careta. Pan-saponapan ongkas serradanna terbi’ daddi buku, ngombar e media cetak tor media online.
